พระธาตุพระอานนท์

              พระธาตุพระอานนท์                                                              อุโบสถ

วัดมหาธาตุ ถือเป็น วัดคู่บ้านคู่เมืองยโสธรมาตั้งแต่แรกสร้างเมือง ตั้งอยู่ภายในเขตเทศบาล
เมืองยโสธรโบราณสถานที่สำคัญในวัดคือพระพุทธบุษยรัตน์ หรือพระแก้วหยดน้ำค้าง เป็น
พระพุทธรูปปางสมาธิ ศิลปะสมัยเชียงแสน เป็นพระบูชาคู่บ้านคู่เมืองของยโสธรที่พระบาท
สมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 3 โปรดเกล้า ฯ พระราชทานให้พระสุนทรราชวงศา
เจ้าเมืองยโสธรคนแรก มีพระธาตุยโสธร หรือ พระธาตุพระอานนท์ ตั้ง อยู่หน้าอุโบสถ
เป็นพระธาตุรุ่นเก่าที่สำคัญองค์หนึ่งในภาคอีสาน เจดีย์ทรงสี่เหลี่ยมส่วนยอดคล้ายพระธาตุพนม
ภายในพระธาตุบรรจุอัฐิธาตุของพระอานนท์ การก่อสร้างได้รับอิทธิพลศิลปะลาวที่นิยมสร้างขึ้น
เมื่อปลายสมัยกรุง ศรีอยุธยาถึงต้นรัตนโกสินทร์ หอไตร เป็นที่เก็บคัมภีร์ใบลานของวัด ตั้งอยู่
ตรงกลางสระทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของพระธาตุ แผนผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ลักษณะ
แบบหอไตรภาคอีสานทั่วไป มีทางเดินโดยรอบติดกันใต้ชายคา บริเวณนี้เป็นที่เก็บรักษา
ตู้พระธรรม หีบพระธรรม เสลี่ยงชั้นวางคัมภีร์ซึ่งนำมาจากเวียงจันทน์ ซุ้มประตูและบานประตูไม้
สลักลวดลายเครือเถาลงรักปิดทองอย่างสวยงาม การตกแต่งฝาผนังมีลวดลาย ซึ่งเป็นลักษณะ
ผสมแบบภาคกลางสันนิษฐานว่า หอไตรน่าจะสร้างขึ้นประมาณสมัยรัชกาลที่ 4-5
แห่งกรุงรัตนโกสินทร์

                พระพุทธบุษยรัตน์                                              หอไตรกลางน้ำ